Friday, April 16, 2021

Çin'in Geleneksel Festivalleri


Dünyanın dört büyük antik uygarlığından biri olarak listelenen Çin'in, 5000 yıldan fazla bir geçmişi var. 

Bu uzun tarihte, birçok Çin geleneksel festivali gerçekleşti. Ocak ayından Aralık ayına kadar, Çin tıka basa dolu festival ve kutlama takvimine sahiptir. 

Çin'deki hayatı, aşağıda yer alan geleneksel festivallerle canlı bir şekilde ortaya koymaya çalıştım.

Çin Geleneksel Festivaller Listesi

      1.    Bahar Festivali ( [chūn jié] )



Çin Yeni Yılı olarak da bilinen Çin takvimindeki en uzun ve en önemli festivaldir. Bahar Şenliği geldiğinde, insanlar paralarını hediye, yiyecek ve kıyafet almak için harcarlar.
Çinli insanlar, herhangi bir talihsizlikten korunmak ve şans için evi temizlemeyi gelenek haline getirmişlerdir. Pencereler ve kapılar, kırmızı renkli kağıt kesimleri ve "iyi şans" veya "mutluluk" gibi popüler temalara sahip beyitler ile dekore edilmektedir.




     2.    Fener Festivali (元宵 [yuán xiāo jié] )


      Çin ay takviminin ilk ayının 15. gününde kutlanan Fener Festivali, Çin'in en önemli geleneksel festivallerinden biridir. Günümüzde bu festival için, insanlar çeşitli malzemeler ile doldurulmuş pirinç unuyla yapılmış tatlı yuvarlak poğaçamsı mantılar yapıyorlar.



    3. Qingming Festivali (清明 [qīng míng jié] )



 Qingming Festivali, genellikle 4 ya da 5 Nisan tarihine denk gelmektedir. İnsanlar bu festivalde özellikle, atalarının mezarlarını ziyaret ederek, yiyecek sunup saygılarını gösterirler. Atalarının mezarlarında dua ederler ve ailelerini kutsamaları için onlara yalvarırlar.


       4.     Çin Ulusal Günü (庆节 [guó qìng jié] )


Ulusal Gün, Çin’in doğum gününü kutlamak için belirlenen bir gündür. İnsanlar bu festivalde 7 gün boyunca tatil yaparlar.
   

  5. İşçi Bayramı (劳动节 [láo dòng jié] )

Uluslararası İşçi Bayramı, Mayıs ayının ilk günü kutlanır. Bu festival tüm işçiler içindir.
    

 6. Dragon Tekne Festivali  (端午 [duān wǔ jié] )


Festival, Çin ay takviminin 5. ayının 5. gününde gerçekleşiyor. Kutlamaların odak noktası, "zongzi" adı verilen pirinç köftelerini yemek, realgar şarabı Xiong Huang Jiu içmek ve yarışan ejderha tekneleridir. 

Zongzi, Dragon Boat Festival'in en önemli temsilcisi.  Bu pirinç unundan yapılan mantımsı yemeğin dışında yaprak sarılı, içinde ise et, fasülye veya fındık var. Farklı bölgelerde farklı lezzete ve farklı içeriklere sahip zongzi’lar yapılıyor.


7. Sonbahar ortası Festivali (中秋 [zhōng qiū jié] ) 


Festival, Çin'de sekizinci ayın 15'inde kutlanıyor. Bu günde, ay kekleri(mooncakes) yapmak ve paylaşmak, festivalin ayırt edici özelliklerinden biri.
Çin kültüründe, yuvarlak şekil bütünlüğü ve birliği simgelemektedir. Böylece, aile üyeleri arasında ay keklerinin paylaşılması, ailelerin bütünlüğünü ve birliğini simgeler.


Saturday, February 13, 2021

Çin Yeni Yılını Birlikte Tanıyalım!


Kendi yazdığım yeni yıl mesajı😉



Çin Yeni Yılı dünyanın% 20'sinden fazlası tarafından kutlanmaktadır. Çin'deki ve diğer her yerdeki Çinliler için en önemli tatildir. İşte Çin Yeni Yılı hakkında muhtemelen bilmediğiniz bir çok ilginç bilgi;


1. Çin Yeni Yılı, Bahar Şenliği olarak da bilinir

Çin'de buna chunjie (春节) veya Bahar Şenliği denildiğini duyacaksınız. Hala çok kış mevsimi ama tatil en soğuk günlerin sonunu işaret ediyor. İnsanlar baharı ve beraberinde getirdiklerini karşılar: ekim ve hasat, yeni başlangıçlar.


"Bahar Şenliği" yazan fener süsleri.

Buna Ay Yeni Yılı da diyebilirsiniz, çünkü Kuzey ve Güney Kore ve Vietnam gibi ülkeler de kutluyor. Ve Bahar Şenliği ay takvimine göre tarihlenir. 

2. Çin Yeni Yılı için belirlenmiş bir tarih yoktur


Ay takvimine göre, Bahar Şenliği 1 Ocak'ta başlayıp ve ayın 15'ine (dolunay) kadar sürüyor. Şükran Günü veya Noel gibi batı bayramlarının aksine, bunu güneş (Gregoryen) takvimiyle hesaplamaya çalıştığınızda, tarih her sene değişiyor.

Çin Yeni Yılı 21 Ocak - 20 Şubat arasında değişiyor. 2019'da 5 Şubat'ta gerçekleşmişti. 


Modern Çin takvimleri Miladi takvimi kullanır ancak ay tatillerini içerir.


Çin de ünyanın geri kalanı gibi resmi olarak Gregoryen takvimine geçmiş olsa da, Ay takvimi Çin'de hala önemlidir. Kış Gündönümü gibi tüm geleneksel tatiller ve günler Çin'de hala Ay takvimine göre kutlanıyor. Bazı insanlar hala doğum günlerini ve yaşlarını ay takvimine göre hesaplıyor!


3. Tanrılara dua etme günüdür

Bahar Şenliği aslında eskiden iyi bir ekim ve hasat mevsimi için tanrılara dua etmek için bir tören günüydü. Bir tarım toplumu olarak hasat her şeydi. İnsanlar ayrıca atalarına da tanrı muamelesi göstererek dua ediyorlardı. Mulan çizgifilmini ya da filmini izlediyseniz orada Mulan'ın atalarına dua ettiğini görmüşsünüzdür.

En iyi yiyecekler tanrılara sunulur.


4. Canavarlarla savaşmak

Ancak efsaneler çok daha ilginç. Bir efsaneye göre Nian (年) adında bir canavar varmış. Her Yılbaşı gecesi ortaya çıkarmış. Çoğu insan korkusundan evinde saklanırmış. Ancak bir çocuk, havai fişek kullanarak onunla savaşacak kadar cesurmuş. Ertesi gün, insanlar daha fazla havai fişek patlatarak hayatta kalmalarını kutlamışlar. Ve bu uygulama Bahar Şenliğinin önemli bir parçası haline gelmiş. O yüzden hala daha yeni yılda havai fişekler patlatılır.

 

5. Dünyadaki en çok havai fişeğin patlatıldığı gecedir

 Nian canavarı hakkındaki efsanede olduğu gibi, havai fişeklerin canavarları ve kötü şansı korkuttuğuna inanılıyor. Bu yüzden insanlar Çin Yeni Yılı arifesinde gece yarısına kadar uyanık kalıyor ve gece yarısı havai fişekleri patlatıyorlar. Sabahları, yeni yılı ve iyi şansları karşılamak için tekrar havai fişek patlatıyorlar.

Gece boyunca havai fişek sesleri duyuluyor.

Aynı gece aileler, ölen sevdiklerinin onuruna sahte kağıt paralar ve basılmış altın külçeleri yakarlar. Kore Chuseok tatiline veya Meksika Ölüler Günü geleneklerine benzer şekilde, sunduklarının öbür dünyada atalarına servet ve iyi şanslar getireceğine inanıyorlar.

Güvenlik ve hava kirliliği endişeleri nedeniyle, birçok Çin şehri havai fişekleri yasaklamıştır. 500'den fazla şehirde de kısıtlamalar vardır.

Ama ... birçok insan bunu umursamıyor ve yine de havai fişek patlatıyorlar. Mesela Pekin'de 13 yıldır havai fişekleri yasaklanmıştı. Halkın kızması yüzünden yasak 2006 yılında kaldırıldı.

Bu süre içinde Çin'deyseniz, muhtemelen en az 3 gece boyunca patlamaları duyabilir ve görebilirsiniz (veya haftalarca sürebilir).

 

6. En uzun Çin tatili

Bahar Şenliği teknik olarak 15 gündür. Ancak kutlamalar Yeni Yıl Arifesinde başlar (16 gün oluyor). Ayrıca, tatil sezonunun Aralık ayında Laba Festivali (腊八 节 / là bā jié) ile başladığını söyleyebiliriz. Bu da, yaklaşık 40 günlük kutlamalar demektir!

Tatil boyunca Çinliler alışverişe ve dışarıda yemek yemeye Amerikalıların Şükran Günü'nde harcadıklarından iki kat daha fazla para harcıyor.

Geleneksel olarak ailenizle vakit geçirmeniz gerekir ve ancak 5. günden sonra dışarı çıkabilirsiniz. Bu bir milli bayramdır. Mağazaların büyük çoğunluğu da kapalıdır.

Dolayısıyla, önceki ay insanlar nian huo (年货) veya Yeni Yıl ürünlerini satın alıyorlar. Çinliler yemek pişirme malzemeleri, atıştırmalıklar, hediyeler, yeni kıyafetler ve daha fazlasını bu arada stokluyor.


7. Bahar Bayramı dünyadaki en büyük insan göçüne neden olur

Çin Yeni Yılı'nın en önemli kısmı aile buluşmalarıdır. Yılbaşı gecesi yemeği için herkes eve dönmelidir.

Ancak modern Çin'de, çocukları şehirlerde çalışırken yaşlı ebeveynlerin çoğu kırsal köylerde yaşıyor. Eve dönüş ve tatile gitmek için yapılan göç, chunyun (春运) veya Bahar Göçü olarak adlandırılıyor.
 

Normal günlerde bile, işe giden insanlar, metroların kapılarını zar zor ezip geçen insanlarla dolu. Chunyun'un yoğunluğunu tahmin edebilirsiniz.


Ayrıca en erken satın alabileceğiniz tren bileti 60 gün öncesidir. Bilet için kelimenin tam anlamıyla çılgınca bir koşuşturma ve kavgalar oluyor. 2015 yılında istatistikler her saniye 1.000 bilet satıldığını gösteriyordu.

 

8. Bekarlar, ailelerinin evine götürmek için sahte erkek / kız arkadaşları tutar

Şükran Günü'ndeki meraklı akrabaları biliyor musunuz? Çin'de durum daha da kötü. Özellikle çocuk sahibi olmak Çin kültürünün en önemli parçalarından biridir.

Bazı çaresiz bekarlar, eve götürmek için sahte bir erkek arkadaş veya kız arkadaş kiralama yoluna başvurur. Eve gidemeyenler (veya gitmek istemeyenler) kendilerini kiralatabilirler. Maaşınız, kariyeriniz veya ne zaman çocuk sahibi olmak istediğiniz gibi diğer bazı sorular kaçınılmaz oluyor.


9. Duş almak, süpürmek veya çöp atmak yasaktır!

Yılbaşı Günü duşa izin verilmez. Beşinden önce süpürmeye ve çöp atmaya izin verilmez. Bu, iyi şansı ortadan kaldırmamanızı sağlamak içindir!

Öte yandan, Bahar Şenliği'nden temizliğe adanmış bir gün var. Bu gün, kötü şansı uzaklaştırmak ve iyiye yer açmak amaçlanıyor.

Saç kesmek tabu olduğu için çoğu kuaför Çin Yeni Yılı boyunca kapalıdır.

 

Çin Yeni Yılı'nda başka neler tabu?

  • Saç kesimi (2 Şubat'tan önce)
  • Makas, bıçak ve diğer keskin şeyleri kullanma
  • Tartışma, küfür
  • Uğursuz sözler söylemek ("ölüm" ve "hastalık" gibi)
  • Bir şeyleri kırmak

 

10. Çocuklar kırmızı zarf içinde şanslı paralar alırlar

Diğer kültürlerde çocuklara tatillerde hediyeler verliyor. Bahar Şenliği sırasında hediye alışverişi de yapılır. Ancak Çinli çocuklara başka bir şey de verilir - kırmızı zarflar.

Aileye bağlı olarak, çocuklar zarf başına 1000 CNY (yaklaşık 150 $) alabilirler.

Kırmızı zarf veya cep olarak da adlandırılıyorlar ve içlerinde para vardır. Bu paranın büyüklerden çocuklara şans ve uğur transferine yardımcı olduğuna inanılıyor. Ayrıca patronlar ve çalışanlar, iş arkadaşları ve arkadaşlar arasında da hongbao verilebilir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte dijital kırmızı zarflar artık trend haline geldi. İnsanlar grup sohbetlerine birini göndermeyi ve diğerlerinin para için savaşmasını izlemeyi sever. Buna qiang hongbao (抢 红包) veya kelimenin tam anlamıyla "kırmızı zarf kapma" denir.


11. Her öğünde mantı yiyebilirsiniz

Normalde geleneklere göre yeni yıla girerken genellikle mantı yapılır ve yenir. Ama artık pek çok insan bunu yapmıyor çünkü artık her zaman en lezzetli yiyecekleri çok fazla yiyebiliyorsunuz. Bu yüzden çoğu insan Yılbaşı gecesi yemeğinde mantı yer. Diğerleri ilk kahvaltıda mantı yer.


Çin Yeni Yılı süslemeleri ve mantı.

Popüler inanışın aksine mantı Çin'in her yerinde popüler değildir. Daha çok kuzeyli bir yemek. Güney'de insanlar tangyuan (汤圆) adı verilen çorbada Çin böreği (yumurta ruloları) ve yapışkan pirinç topları yemeyi tercih ederler.


12. Çin Yeni Yılı tatlılarının özel anlamları vardır.

Yule Log keki gibi birçok kültürde sembolik yiyecekler bulunur. Ancak pek çok Çin Yeni Yılı tatlılarının arkasında özel anlamlar vardır. Ve çoğunlukla kelime oyunları olur.


Örneğin tangyuan'ı ele alalım. Kelimenin tam anlamıyla "çorba topları" anlamına gelir. Ama kulağa yeniden birleşme anlamına gelen tuanyuan (团圆) gibi geliyor. Bu yüzden Çin Yeni Yılı'nda popüler bir tatlı olması şaşırtıcı değil. Nian gao (年糕) bir tür pirinç keki. Her yıl başarıyı simgeliyor. Fa gao (发糕), pandispanya ve keklerin bir melezidir. İnsanlar şenlikli renklerle boyar. Fa, "zengin olmak" anlamına gelen fa cai
(发财) ile aynıdır. Ve herkes bunu ister!


13. Çinliler, Çin Yeni Yılı için her şeyi kırmızı süsler

Her aile evini kırmızı renkte süsler. Nian hakkındaki hikayeyi hatırlıyor musunuz? Canavarı korkutan tek şey havai fişekler değil. Kırmızı aynı zamanda paha biçilmez bir silahtır ve neredeyse tüm Çin Yeni Yılı dekorasyonlarında kullanılır.

Çinlilerin favori rengi kırmızıdır ve Çin Yeni Yılında bunu açıkca görebilirsiniz.

Çinliler kırmızı fenerleri ve iplere geçirilmiş (gerçek veya sahte) chili biberlerini asarlar, kapılara ve pencerelere kırmızı kağıt yapıştırırlar ve daha fazlasını yaparlar!

Yeni kıyafetlerin de iyi şans getirdiğine ve yeni taze bir başlangıca yardım ettiğine inanılıyor. Bu yüzden insanlar da Bahar Şenliği gardırobuna yeni kırmızı kıyafetler ekliyorlar.


14. Her yıl için bir zodyak hayvanı var

Batı burçları, her ay için bir tane olmak üzere 12 zodyak içerir. Çin'in 12'li zodyakı da var, ama zodyak hayvanı tüm yıl için. Ve her yıl, bir hayvan sembolüyle temsil ediliyor.


Bunlar: Fare, Öküz, Kaplan, Tavşan, Ejderha, Yılan, At, Keçi, Maymun, Horoz, Köpek ve Domuz

2021 öküz yılıdır. Her yılın zodyak hayvanının olumlu özellikleri o yıl doğan insanlara verilir.

Batı kültürlerinden çok daha büyük bir rol oynarlar. Hayvanınız kariyerinize, sağlığınıza ve ilişki başarınıza karar verebilir. Ne tür bir zodyak hayvanı olduğunuzu bildiğinizden emin olun!


15. Zodyak yılın kötü şans

Senin benming yılın (本命年 / běn mìng nián) senin zodyak hayvan yılındır. Ve 12 yıllık döngüden, senin için en şanssız olanıdır.

Ayrıca iyi şanslar için aksesuar olarak takabileceğiniz Pi Xiu (貔貅) adlı mitolojik bir yaratık da var.

Bu yıl boyunca, savunma silahınız kırmızı renktedir. Evinizi korumak ve servet için kırmızıyla dekore edebileceğiniz gibi kırmızı giysiler de giyebilirsiniz. Birçok insan yılın her günü kırmızı iç çamaşırı giyiyor. Diğerleri kırmızı gömlekler, pantolonlar, mücevherler ve daha fazlasını kullanıyor!



16. Bahar Şenliği'nde 1 yaş büyürsünüz

Çin'de, “gerçek” bir yaşınız (实 岁 / shí suì) ve “sahte” bir nominal yaşınız (虚岁 / xū suì) var. Gerçek yaş, hepimizin bildiği yaştır. Doğum gününüzde bir yaş büyürsünüz. Ancak nominal yaş, Bahar Şenliği ile birlikte artar.

Bu, çoğu insanın yakın zamanlara kadar kullandığı yaştı. Günümüzde de hala yaygındır Bu konuda titizseniz, sorduğunuzdan emin olun!


17. Çince'de Yeni Yıl kutlaması "xin nian kuai le" dir
İfade kelimenin tam anlamıyla "Mutlu Yıllar" anlamına gelir. Ancak Hong Kong ve Kantonca konuşulan diğer bölgelerde, "gong hei fat choy" demek daha yaygındır. Mandarin Çincesinde "gong xi fa cai" (恭喜 发财). "Servet için tebrikler" anlamına geliyor.

Kaligarfi sanatı ile Yeni yıl kutlaması.

Diğer selamlara veya kutsamalara bakarsanız, çoğunun aşağıdakilerle ilgili olduğunu görürsünüz:

  • Bol hasat
  • Servet ve servet
  • Sağlık ve uzun ömür
  • Çocuklara ve geniş ailelere sahip olmak
Yemek, para ve sağlık herkesin istediği şeylerdir. Soyadının aktarılması son derece önemlidir. Çin'in bu kadar büyük bir nüfusa sahip olmasının sebeplerinden biri de budur.



18. Çin Yeni Yılı Fener Festivali ile sona eriyor
Ay takvimine göre yılın ilk dolunayı Yuanxiao Festivali (元宵节 / yuán xiāo jié) veya Fener Festivali'dir (灯节 / dēng jié). Aile ne kadar önemli olsa da, parti ve özgürlük gecesi de tercih edilir.

Farklı şekil, boyut ve renklerdeki fenerler.


Eski zamanlarda kızların tek başlarına dışarı çıkmalarına izin verilmiyordu. Fakat bu gece etrafta dolaşıp, aya ve güzel fenerlere bakabildiler. Bu nedenle, Çin'de Sevgililer Günü olarak da bilinir.

19. Çin Yeni Yılı tüm dünyada kutlanıyor

Dünyadaki her 5 kişiden biri Çinli. Ancak bu istatistik, denizaşırı ülkelerdeki milyonlarca Çinli'yi ve Çin kökenli insanları içermiyor.

Londra, Birleşik Krallık'ta Bahar Festivali kutlamaları.

Londra, Ingiltere; San Francisco, ABD; Sidney, Avustralya; hepsi Asya dışındaki en büyük Bahar Şenliği kutlamalarına sahip olduklarını iddia ediyor. Bunun doğru olup olmadığını söyleyemeyiz. Ancak o ülkelerde yakınlarda bir Çin mahallesi varsa, kutlamaların neye benzediğini kesinlikle hissedebilirler. Eğer yeni yıl zamanına denk gelirseniz geçit törenlerini, aslan danslarını, fener heykellerini, havai fişekleri ve harika yemekleri mutlaka görmeye çalışın! Ben de Çin'e gittiğim de belki bu güzel kutlamaları görme fırsatım olur😊